Pisanka to og??lna, zwyczajowa nazwa jaja (zwykle kurzego, ale tak??e gÄ?siego czy kaczego) zdobionego r????nymi technikami. Zwyczaj malowania jaj narodzi?? siÄ? w Persji, co mo??e potwierdzaÄ? jednÄ? z teorii pochodzenia S??owian. Je??li natomiast chodzi o ziemie polskie â?? najstarsze pisanki, pochodzÄ?ce z ko??ca X wieku, odnaleziono podczas wykopalisk archeologicznych na opolskiej wyspie Ostr??wek, gdzie odkryto pozosta??o??ci grodu s??owia??skiego.
Wz??r rysowano na nich roztopionym woskiem, a nastÄ?pnie wk??adano je do barwnika â?? ??upin cebuli lub ochry, kt??re nadawa??y im brunatnoczerwonÄ? barwÄ?. W procesie chrystianizacji pisankÄ? w??Ä?czono do element??w symboliki wielkanocnej. Obecnie pisanki powszechnie wykonuje siÄ? przed WielkanocÄ?, coraz rzadziej na Jare ??wiÄ?to. Nie mo??e ich zabraknÄ?Ä? w??r??d ??wiÄ?tecznych pokarm??w. MajÄ? symbolizowaÄ? rodzÄ?cÄ? siÄ? do ??ycia przyrodÄ?, a jednocze??nie nadziejÄ?, jakÄ? czerpiÄ? chrze??cijanie z wiary w zmartwychwstanie Chrystusa. W zale??no??ci od techniki zdobienia, ??wiÄ?teczne jajka majÄ? r????ne nazwy.
Kraszanki (zwane te?? malowankami lub byczkami) powstajÄ? przez gotowanie jajka w wywarze barwnym, dawniej uzyskiwanym wy??Ä?cznie ze sk??adnik??w naturalnych. U??ywano ro??lin, kt??re pozwala??y na uzyskanie r????nych kolor??w:
brÄ?zowy (rudy): ??upiny cebuli
czarny: kora dÄ?bu, olchy lub ??upiny orzecha w??oskiego
??????toz??ocisty: kora m??odej jab??oni lub kwiat nagietka
fioletowy: p??atki kwiatu ciemnej malwy
zielony: pÄ?dy m??odego ??yta lub listki barwinka
r????owy: sok z buraka
Pisanki majÄ? r????nobarwne desenie. PowstajÄ? przez rysowanie (dawniej: pisanie) na skorupce gorÄ?cym roztopionym woskiem, a nastÄ?pnie zanurzenie jajka w barwniku. Jako narzÄ?dzi do pisania u??ywano szpilek, igie??, kozik??w, szyde??, s??omek i drewienek.
Oklejanki (naklejanki) sÄ? przyozdobione sitowiem, p??atkami bzu, skrawkami kolorowego, b??yszczÄ?cego papieru, tkaniny itp.
Znane sÄ? jeszcze rysowanki i skrobanki.
Najstarsze pisanki pochodzÄ? z teren??w sumeryjskiej Mezopotamii. Zwyczaj malowania jajek znany by?? w czasach cesarstwa rzymskiego. Najstarsze polskie pisanki pochodzÄ? z X wieku, ale prawdopodobnie zdobienie jaj znane by??o S??owianom wcze??niej.
Dawniej zdobieniem jaj zajmowa??y siÄ? wy??Ä?cznie kobiety, mÄ???czy??nie w??wczas nie wolno by??o wchodziÄ? do izby. Je??liby siÄ? tak zdarzy??o, odczyniano urok, kt??ry intruz m??g?? rzuciÄ? na pisanki.
PoczÄ?tkowo Ko??ci???? zabrania?? jedzenia jajek w czasie Wielkanocy. Zakaz zosta?? cofniÄ?ty w XII wieku, konieczne jednak by??o odm??wienie przed posi??kiem specjalnej modlitwy. Wynika??o to z dÄ???enia do rozdzielenia tradycji Ko??cio??a od obrzÄ?dowo??ci poga??skiego ??wiÄ?ta zwiÄ?zanego z kultem zmar??ych, w kt??rych jajko – poczÄ?tek nowego ??ycia – odgrywa??o wa??nÄ? rolÄ?.
Obecnie uroczyste ??niadanie w niedzielÄ? wielkanocnÄ? poprzedza dzielenie siÄ? po??wiÄ?conym jajkiem. Podobnie jak bo??onarodzeniowy zwyczaj ??amania siÄ? op??atkiem, jest wyrazem przyja??ni.
?šr??d??o: wikipedia.org
hastagi na stronie:
#co to jest pisanka #dlaczego malujemy pisanki #co oznacza pisanka #pisanki chomikuj #pisanka #co to pisanka #pisanka co to jest #co to są pisanki #co oznacza słowo pisanka
